Μάο Τσετούνγκ, ιδρυτής της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας

Απεβίωσε ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ το 1976.

Οι Μαρξιστικές - Λενινιστικές του θεωρίες, οι στρατιωτικές στρατηγικές και οι πολιτικές του θέσεις είναι γνωστές ως Μαοϊσμός. Η προσφορά του Μάο, ως ηγέτη που έβαλε τέλος στην αποικιοκρατία και στις φεουδαρχικές σχέσεις, στις πολεμικές συμφορές ενός αιώνα, και ενοποίησε την ηπειρωτική Κίνα, ήταν αναμφισβήτητη. Ωστόσο, μετά την ανάληψη της εξουσίας, ο Μάο, μην αφαιρώντας πλήρως την οικονομική ισχύ όλων των τμημάτων της κινεζικής αστικής τάξης, και την ισχύ των πολιτικών κομμάτων που στήριζαν αυτά τα τμήματα, δεν μπόρεσε να αποτρέψει την ανατροπή της λαϊκοδημοκρατικής εξουσίας.

Ο Μάο Τσετούνγκ (毛泽东 / 毛澤東 , Pinyin: Máo Zédōng, Wade-Giles: Mao Tse-tung· 26 Δεκεμβρίου 1893 –9 Σεπτεμβρίου 1976) ήταν Κινέζος κομμουνιστής επαναστάτης και ιδρυτής της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, στην οποία κυβέρνησε ως ο Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, από την ίδρυση της το 1949, έως και τον θάνατό του, το 1976. Οι Μαρξιστικές - Λενινιστικές του θεωρίες, οι στρατιωτικές στρατηγικές και οι πολιτικές του θέσεις είναι γνωστές ως Μαοϊσμός.

Ο Μάο υπήρξε γόνος εύπορης αγροτικής οικογένειας από την περιοχή Σοασάν, στην επαρχία της Χουνάν. Ο Μάο υιοθέτησε έναν Κινεζικό νασιοναλισμό και μία αντί-ιμπεριαλιστική άποψη, στα πρώιμα χρόνια του. Συγκεκριμένα επηρεάστηκε από τα γεγονότα της Κινεζικής Επανάστασης του 1911 και της Τετάρτης Μάη το Κίνημα, του 1919. Ο Μάο μυήθηκε στον Μαρξισμό-Λενινισμό, ενόσω δούλευε στο Πανεπιστήμιο του Πέκινκ και έγινε ένα από τα ιδρυτικά στελέχη του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, ενώ ηγήθηκε την Αγροτική Επανάσταση της Κίνας το 1927. Κατά τη διάρκεια του Κινεζικού Εμφυλίου Πολέμου, μεταξύ του Κουομιντάνγκ και του ΚΚΚ, βοήθησε τη δημιουργία του Κόκκινου Στρατού. Αν και το ΚΚΚ προσωρινώς συμμάχησε με το Κουομιντάνγκ, στο ενοιαίο μέτωπο της Κίνας κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Σινοϊαπωνικού Πολέμου (1937–45), μετά την ήττα της Ιαπωνίας όμως, ο Εμφύλιος Πόλεμος συνεχίστηκε και το 1949 οι Δυνάμεις του Μάο νίκησαν τις αντίπαλες δυνάμεις, οι οποίες και αποσύρθηκαν από την Ταϊβάν.

Στην 1 του Οκτώβρη 1949, ο Μάο, διακήρυξε τη ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, ένα μονοκομματικό κράτος, ελεγχόμενο από το ΚΚΚ. Με το πέρας των χρόνων ο Μάο παγίωσε τον έλεγχο του μέσω τον αγροτικών μεταρρυθμίσεων, με την εκστρατεία του ενάντια στους γαιοκτήμονες, τους οποίους τους έβλεπε ως εχθρούς του κράτους, και τους ονόμασε «αντί-επαναστάτες». Το 1957, προχώρησε και σε άλλη μία εκστρατεία, γνωστή ως το Μεγάλο Άλμα Μπροστά, η οποία επέτυχε την ταχεία αλλαγή της οικονομίας στην Κίνα, δηλαδή από αγροτική σε βιομηχανική, η οποία οδήγησε την Κίνα σε μία δύσκολη τριετία. Το 1966 ξεκίνησε Μεγάλη Προλεταριακή Πολιτιστική Επανάσταση, κατά την οποία απομακρύνθηκαν τα «αντί-επαναστατικά» στοιχεία της κινεζικής κοινωνίας, με αποτέλεσμα να σημειωθούν σκληρές συγκρούσεις μεταξύ των τάξεων για μία δεκαετία και, παράλληλα, να υπάρξει μια εκτεταμένη καταστροφή των πολιτιστικών αντικειμένων και, τέλος, μία άνευ προηγουμένου, προσωπολατρεία στο πρόσωπο του Μάο. Το 1972 ο Μάο υποδείχθηκε τον Αμερικανό Πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον, κίνηση που σηματοδοτούσε ένα πολιτικό άνοιγμα για την Κίνα.

Ι. Τα πρώτα χρόνια

Η νεότητα και η Κινεζική Επανάσταση: 1893 - 1911

Ο Μάο γεννήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 1893 στην περιοχή Σαοσάν του Δήμου Σιανγκτάν της Επαρχίας Χουνάν της Κίνας σε μια αγροτική οικογένεια. Οι γονείς του Μάο κατείχαν ένα κτήμα έκτασης περίπου ενός εκταρίου. Βάσει την υπάρχουσα κατάσταση στην Κίνα, το κτήμα ήταν αρκετό για την κάλυψη αναγκών της οικογενείας. Η μητέρα του ήταν φανατική βουδίστρια ενώ ο πατέρα του ήταν καθόλα σκεπτικιστής. Ο Μάο, συνολικά, είχε 7 αδέλφια, επίσης ήταν ο μεγαλύτερος εξ αυτών. Η μητέρα του τον γέννησε σε ηλικία 27 ετών, ενώ εκ των εφτά αδελφών μόνο τα τρία αγόρια επιβίωσαν.

Η οικία του Μάο, εν έτει 2010, 

πλέον ως τουριστικός προορισμός

ΚΛΙΚ για μεγέθυνση

Στο σπίτι του Μάο, η εξουσία ήταν ο πατέρας του, κάτι, πού έτσι κι αλλιώς, επέβαλλε η κομφουκιανική παράδοση. Πιο συγκεκριμένα, ο Μάο, είχε πει, το 1936, σε μία συνέντευξή του, για την κατάσταση που επικρατούσε στο σπίτι του:

Τα κόμματα στην οικογένεια ήταν δυο. Το ένα ήταν ο πατέρας μου: η εξουσία. Η αντιπολίτευση, αντίθετα, αποτελούνταν από εμένα, τη μητέρα μου, τον αδελφό μου και καμιά φορά από τον ξωμάχο. Παρόλα αυτά, το ενωμένο μέτωπο της αντιπολίτευσης συχνά διασπόνταν από διχογνωμίες. Η μητέρα μου υποστήριζε την πολιτική της έμμεσης επίθεσης: ήταν αντίθετη σε όλες τις ακραίες εκδηλώσεις των αισθημάτων μας, όπως και στις προσπάθειές μας για μια ανοιχτή εξέγερση ενάντια στην εξουσία. Έλεγε ότι αυτό δεν είναι ο κινέζικος τρόπος.

Αυτές οι οικογενειακές αναμνήσεις πήραν πολιτική μορφή αντιπαράθεσης.

Ο Μάο που δούλευε από τα 6 του στα χωράφια του πατέρα του, έμαθε ήδη να διαβάζει και να κάνει λογαριασμούς, σχετικούς με την επιχείρηση της οικογένειας. Παρόλα αυτά, ο πατέρας του Μάο, αφού προώθησε στην αγορά το σιτάρι του, επέβαλε στον Μάο να αφήσει τις σπουδές του και να ασχοληθεί αποκλειστικά με την επιχείρηση, σε ηλικία 13 ετών. Και όχι μόνο αυτό: η ωφελιμιστική νοοτροπία του πατέρα του Μάο, τον οδήγησε και στην κατάλληλη επιλογή της νύφης, καθότι ο Μάο, μπορούσε να θεωρηθεί πλέον ενήλικας (στα 13 του). Εν τέλει, το 1907, τελέστηκαν οι γάμοι, με μία κοπέλα 18 ετών, τη Λούο. Ο γάμος δεν κράτησε πολύ, καθώς, περίπου, δύο χρόνια αργότερα πέθανε η Λούο. Λέγεται πως αυτό ήταν ένα περιστατικό, που κινητοποίησε τον Μάο, να αφήσει την ύπαιθρο, ωστόσο, αυτή απόφαση του συνδέεται με την ανάγνωση ενός βιβλίου του Τσέγκ Κουανγίνγκ, το Προειδοποιητικά λόγια σε μια ευλογημένη εποχή. Αργότερα ο Μάο, θα παραδεχτεί πως αυτό το βιβλίο του αναρρίπισε τη θέληση για μόρφωση.

Το 1910, πλέον, ο Μάο είχε εγκαταλείψει το Σάο-σαν και μετέβη πρώτα στη Σιάνγκταν, όπου δειλά δειλά άρχισε να φοιτά και πάλι στο σχολείο. Ο Μάο αυτήν την περίοδο θα διαβάσει λιβελογράφημα, στο οποίο, αργότερα, αποδίδει ως την πρώτη αναφορά για τη διαμόρφωση πολιτικής συνείδησης. Επιπροσθέτως, ο Μάο άρχισε να μυείται και στη μελέτη της δυτικής κουλτούρας: Μοντεσκιέ, Ρουσώ, Ουάσιγκτον, Ναπολέων. Μάλιστα, λέγεται, πώς από τους δύο τελευταίους εμπνεύστηκε αρκετά για τις στρατηγικές του.

Το 1911, ο Μάο μετέβη στην Τανγκ-σα, πρωτεύουσα του Χουνάν, αποφασισμένος πλέον να γραφτεί σε κάποια σχολή. Ο αναβρασμός που επικρατούσε στη χώρα και συγκεκριμένα στην πόλη ήταν ορατός. Ο Μάο ενεπλάκη στην επαναστατική υπόθεση, πνευματικώς. Επίσης, ο Μάο, έκοψε το κοτσιδάκι του, εμφανής κίνηση αποδοκιμασίας προς τα ανάκτορα, καθώς το έθιμο επέβαλλε στα αρσενικά να έχουν αφήσει ένα. Η τελειωτική κατάρρευση των Τσινγκ, ξεκίνησε με μία στρατιωτική ανταρσία στη Γουχάν, περί τον Οκτώβρη του 1911. Ο Μάο που πλέον ήθελα να ενωθεί, στη Γουχάν, με τον επαναστατημένο στρατό, απέτυχε, καθώς δε διέθετε ένα πρέπον ζευγάρι μπότες, καθώς έβρεχε ασταμάτητα εκείνη την εποχή. Ο Μάο, που, πλέον, δεν μπορούσε να κάνει τίποτα, χωρίς τον πρέποντα εξοπλισμό, έμεινε απλώς παρατηρητής, της επανάστασης που ξεδιπλωνόταν σε όλη τη χώρα. Η δυναστεία των Τσίνγκ έπεσε τον Φεβρουάριο του 1912. Ο Μάο, παρόλα αυτά, προσχώρησε στον τακτικό στρατό, ο οποίος είχε προδώσει τους Τσινγκ. Εκεί παρέμεινε περί τους 6 μήνες, με σχεδόν μηδενική συμμετοχή σε μάχη. Οι ασχολίες του ήταν η μελέτη εφημερίδων, μυώντας τον στη σοσιαλιστική ιδέα. Ο φοιτητής τότε Μάο αρνιόταν ελέω αυτής της κατάστασής να πηγαίνει να φέρνει νερό από την πόλη ή να κάνει άλλες βαριές δουλειές, όπως είχε παραδεχτεί ο ίδιος. Αντίθετα βοηθούσε στα συγγραφή γραμμάτων σε οικογένειες στρατιωτών.

ΙΙ. Βιογραφία

Την άνοιξη του 1913 γράφτηκε στην Τέταρτη Παιδαγωγική Ακαδημία στην πρωτεύουσα της ίδιας επαρχίας, Τσανγκσά, από όπου αποφοίτησε το καλοκαίρι του 1918.

Ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα τον Απρίλιο του 1918 ως ιδρυτικό μέλος της Νέας Εταιρείας Λαϊκής Μόρφωσης, μιας προοδευτικής οργάνωσης, ενώ προσχώρησε στον κομμουνισμό τον Νοέμβριο του 1920, ιδρύοντας την κομμουνιστική ομάδα στην Τσανγκσά.

Τον χειμώνα του 1920, παντρεύτηκε την πρώτη από τις τρεις συζύγους του, Γιανγκ Καϊχούι, με την οποία απέκτησε αργότερα τρία παιδιά.

Στις 23 Ιουλίου 1921, συνήλθε το 1ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας (ΚΚΚ) στη Σαγκάη, στο οποίο συμμετείχαν 12 εκπρόσωποι των κομμουνιστικών ομάδων ολόκληρης της χώρας –ανάμεσά τους ήταν κι ο Μάο–, αλλά και δύο εκπρόσωποι-παρατηρητές από την έδρα της Γ΄ Διεθνούς. Κατά το ίδιο συνέδριο, ιδρύθηκε και επισήμως το ΚΚΚ.

Έως το 1927 υπήρξε επαγγελματίας πολιτικός.

Ο Μάο στην κομμουνιστική βάση της 

Επαρχίας 

Τζιανγκσί (1931).

1. Ανάληψη της κομματικής εξουσίας

Στις 9 Σεπτεμβρίου 1927, ο Μάο ηγήθηκε της Εξέγερσης του Θερισμού στην Επαρχία Χουνάν, όμως αυτή απέτυχε παταγωδώς. Μετά την αποτυχία οι εξεγερθέντες αναγκάστηκαν να αποτραβηχτούν στο Όρος Τζινγκάνγκ. Εκεί ίδρυσε την πρώτη κομμουνιστική βάση, αλλά και τον Κόκκινο Στρατό.

Το φθινόπωρο 1928 παντρεύτηκε τη δεύτερη σύζυγό του, Χε Ζιζέν, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά, τα οποία όμως αναγκάστηκε να εγκαταλείψει αργότερα σε αγροτική οικογένεια όταν ξεκίνησε η Μεγάλη Πορεία. Δεν τα ξαναείδε ποτέ.

Η τότε κινεζική κυβέρνηση υπό τον Τζιανγκ Καϊσέκ προχώρησε σε πολλές εκστρατείες κατά της Βάσης Τζινγκάνγκ, την οποία κατάφερε να καταλάβει στις αρχές 1929. Ωστόσο, ο Μάο σύντομα ίδρυσε μια ακόμη μεγαλύτερη βάση στην Επαρχία Τζιανγκσί. Έως το καλοκαίρι 1934, έγιναν πολλές πολεμικές συγκρούσεις μεταξύ Τζιανγκ Καϊσέκ και Μάο Τσετούνγκ. Περίοδος κατά την οποία ο Μάο τελειοποίησε την περίφημη θεωρία του ανταρτοπόλεμου.

Παρά τις επιτυχημένες αποκρούσεις των δυνάμεων καταστολής, ο Μάο κατηγορήθηκε από την τότε ηγεσία του ΚΚΚ για τις τακτικές του ανταρτοπόλεμου, ότι επρόκειτο για ατολμία, και απαλλάχτηκε από τα κομματικά και διοικητικά του καθήκοντα.

Τελικά οι μετωπικές συγκρούσεις και τον πόλεμο χαρακωμάτων που επέλεξε η νέα ηγεσία του Κόκκινου Στρατού, αποδείχτηκαν ολέθρια για τη Βάση, η οποία και καταλήφθηκε από τον κυβερνητικό στρατό τον Οκτώβριο 1934, οπότε και ξεκίνησε η Μεγάλη Πορεία.

Φτάνοντας ο Κόκκινος Στρατός στην πόλη Ζουενγί της Επαρχίας Γκουιζόου, έλαβε χώρα σύσκεψη του Πολίτμπιρο, κατά την οποία αποκαταστάθηκε η ορθότητα του Μάο. Από τότε απέκτησε τον έλεγχο του κόμματος.

2. Ανάληψη της κρατικής εξουσίας

Μετά τη Μεγάλη Πορεία η οποία τερματίστηκε επισήμως στις 20 Οκτωβρίου 1935, ο Μάο ίδρυσε νέα βάση στην Επαρχία Σαανσί.

Το φθινόπωρο 1937 ξέσπασε ολομέτωπα ο Β' Σινοϊαπωνικός Πόλεμος, μ’ αποτέλεσμα τα δύο μεγάλα εθνικά κόμματα της Κίνας, ΚΚΚ και Εθνικιστικό Κόμμα (ΕΚ) του Τζιανγκ Καϊσέκ, να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, η οποία και θα καταλήξει σε συμμαχία κατά της Ιαπωνίας.

Το 1938, παντρεύτηκε την τρίτη σύζυγό του, Τζιανγκ Τσινγκ, με την οποία απέκτησε μια κόρη. Η Τζινγκ ήταν γνωστή και ως επικεφαλής της Συμμορίας των Τεσσάρων.

Ο πόλεμος κράτησε έως τον Αύγουστο 1945, οπότε η Ιαπωνία παραδόθηκε άνευ όρων. Ήταν και η λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ωστόσο στα μέσα Μαρτίου 1946 ξέσπασε ο Εμφύλιος Πόλεμος μεταξύ του ΚΚΚ και ΕΚ, ο οποίος ανέδειξε τελικά νικητή το πρώτο.

Στις 1 Οκτωβρίου 1949, ο Μάο κήρυξε την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας ως Πρόεδρος της χώρας.

3. Ως Πρόεδρος της Χώρας

Τον Ιούνιο 1950 το καθεστώς του Μάο εισέβαλε στο Θιβέτ.

Στιγμιότυπο από την ιστορική συνάντηση Μάο - Νίξον το 1972.

Τον Οκτώβριο 1950, η Κίνα ενεπλάκη στον Κορεατικό Πόλεμο, ο οποίος τερματίστηκε τρία χρόνια αργότερα, με την υπογραφή της συνθήκης ανακωχής στις 23 Ιουλίου 1953, δημιουργώντας μια αποστρατικοποιημένη ζώνη στον 38ο Παράλληλο. Κατά τον πόλεμο, σκοτώθηκε ο πρωτότοκος γιος του Μάο Ανγίνγκ.

Το 1958 κήρυξε την έναρξη του κινήματος «Μεγάλο Άλμα προς τα Εμπρός», κατά το οποίο η χώρα σύρθηκε σ’ ένα πυρετό παραγωγής χάλυβα. Το Μεγάλο Άλμα, αλλά και σωρεία λαθών που διέπραξε το καθεστώς, είχαν ως άμεσο αντίκτυπο την οικονομική και οικολογική καταστροφή την τριετία 1959-1961, κατά την οποία η χώρα θρήνησε δεκάδες εκατομμύρια θύματα.

Το 1966 ο Μάο κήρυξε την έναρξη της Πολιτιστικής Επανάστασης, η οποία διήρκεσε έως και τον θάνατό του, το 1976. ΗΠολιτιστική Επανάσταση βύθισε τη χώρα στο χάος. Εκδιώχθηκαν πολλοί διανοούμενοι, αλλά και πάλαι ποτέ στενοί συνεργάτες του, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον Λιου Σάοτσι, δεύτερο τότε στην κομματική ιεραρχία, ο οποίος πέθανε φυλακισμένος και στην εξαθλίωση το 1969.

4. Ο θάνατός του

Ο Μάο πέθανε στις 00:10 της 9ης Σεπτεμβρίου του 1976 στο Πεκίνο. Ένα χρόνο μετά τον θάνατό του, στο νότιο μέρος της Πλατείας Τιαν-αν-μεν, απέναντι από την Απαγορευμένη Πόλη, κατασκευάστηκε ένα μαυσωλείο, όπου και αναπαύεται έως σήμερα.

ΙΙΙ. Μαοϊκή θεωρία της Στρατιωτικής Επιστήμης

Ως σπουδαίος στρατιωτικός επιστήμων, ο Μάο υπήρξε θεμελιωτής της θεωρίας του ανταρτοπόλεμου. Είχε διατυπώσει την εξής θεωρία: «Όταν ο εχθρός προελαύνει, υποχωρώ. Όταν ο εχθρός στρατοπεδεύει, τον ενοχλώ. Όταν ο εχθρός εξαντλείται, τον σφυροκοπώ. Όταν ο εχθρός υποχωρεί, τον καταδιώκω».

Κατά την έναρξη του Σινοϊαπωνικού Πολέμου συνέγραψε μια εργασία υπό τον τίτλο «Περί του Παρατεταμένου Πολέμου», η οποία, εκτός από την πρόβλεψη ότι ο πόλεμος έμελλε να είναι μακρύς, προέβλεψε με ακρίβεια και τα τρία στάδια του πολέμου: Πρώτο στάδιο στρατηγική επίθεση από τους Ιάπωνες και στρατηγική άμυνα από τους Κινέζους, δεύτερο στάδιο συντήρηση δυνάμεων από τους Ιάπωνες και προετοιμασία αντεπίθεσης από τους Κινέζους, και το τρίτο στάδιο στρατηγική αντεπίθεση από τους Κινέζους και στρατηγική υποχώρηση από τους Ιάπωνες.

Επίσης, είχε διατυπώσει, σύμφωνα με την κινεζική πραγματικότητα, και τη θεωρία «Περικύκλωση των πόλεων από την ύπαιθρο», η οποία αποδείχτηκε ζωτικής σημασίας για τη μετέπειτα κομμουνιστική επικράτηση, καθώς η ένοπλη δύναμη που διέθετε το ΚΚΚ ήταν περιορισμένη, για να καταλάβει τα αστικά κέντρα.

IV. Μαοϊσμός

Ο Μαοϊσμός βασίζεται στον Μαρξισμό και στον Λενινισμό. Θεωρείται από τους μαρξιστές-λενινιστές, ως η ανάπτυξη του Μαρξισμού-Λενινισμού, στον καιρό της επικράτησης της αντεπανάστασης (του ρεβιζιονισμού) στο κομμουνιστικό κίνημα και τον καιρό της ανάπτυξης της εθνικοαπελευθερωτικής πάλης των χωρών του "τρίτου κόσμου". Σύμφωνα με τον επίσημο ορισμό του ΚΚΚ, ο Μαοϊσμός είναι ο θεωρητικός κορμός, ο οποίος αναπτύχθηκε μέσα από τις μακρόχρονες εμπειρίες της Κινεζικής Επανάστασης, έχοντας ως βάση τον Μαρξισμό και τον Λενινισμό και συνδυάζοντάς τους με την κινεζική πραγματικότητα.

Η επίδραση του Μαοϊσμού στον Κόσμο

• Μετά το θάνατο του Στάλιν (1953), ο Μάο Τσε Τουνγκ θεωρούνταν από ολόκληρο το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα ο μεγαλύτερος ζώντας θεωρητικός του μαρξισμού-λενινισμού. Μετά τη ρήξη του με το Νικίτα Χρουστσώφ του ΚΚΣΕ, και τη διάσπαση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, τα "σοβιετόφιλα" κόμματα, μείωσαν τη σημασία του θεωρητικού του έργου, το οποίο, μάλιστα, μετά την υιοθέτηση από συνέδριο του ΚΚΚ του χαρακτηρισμού της ΕΣΣΔ ως της πιο επικίνδυνης υπερδύναμης, παρουσιαζόταν ως αντιλενινιστικό.
• Τη δεκαετία του 1960, κατά τη διάρκεια της διαδήλωσης κατά του Πολέμου του Βιετνάμ, οι φοιτητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας είχαν ως εγχειρίδιο της εξέγερσης το Κόκκινο Βιβλιαράκι.
• Ο Μαοϊσμός και ο Μαοϊκός Ανταρτοπόλεμος έχει υιοθετηθεί από πολλούς αντάρτες διαφόρων χωρών, όπως για παράδειγμα οι Μαοϊκοί του Νεπάλ, οι Ερυθροί Χμερ της Καμπότζης.
• Ο Μαοϊσμός έχει επίδραση και στην Ελλάδα. Στο εσωτερικό του ΚΚΕ στα τέλη της δεκαετίας του 1950 δυναμώνουν οι φωνές της κριτικής στην πορεία του κόμματος που συναντιούνται με τις αντιρρήσεις του Μάο για την πορεία του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος μετά το 20ό συνέδριο του ΚΚΣΕ και την 6η Ολομέλεια του ΚΚΕ, η οποία συνοδεύτηκε από τη διαγραφή της συντριπτικής πλειοψηφίας των μελών του ΚΚΕ που βρίσκονταν στο εξωτερικό ως πολιτικοί πρόσφυγες.

Το 1964 εμφανίζεται το περιοδικό Αναγέννηση και οι Ιστορικές Εκδόσεις που προβάλλουν την άποψη του Μάο και κυκλοφορούν δεκάδες έργα του. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας ιδρύεται η Ο.Μ.Λ.Ε. (Οργάνωση Μαρξιστών Λενινιστών Ελλάδας) από την οποία το 1976 προκύπτουν το ΚΚΕ(μ.λ.) και το Μ-Λ ΚΚΕ. Παράλληλα από την περίοδο της δικτατορίας ιδρύεται το Ε.Κ.Κ.Ε. Σήμερα στην Ελλάδα αναφορές στο έργο και τη θεωρία του Μάο κάνουν η Κομμουνιστική Οργάνωση Ελλάδας, το ΚΚΕ (μ-λ), το Μ-Λ ΚΚΕ, η Αριστερή Ανασύνθεση, η Αριστερή Αντικαπιταλιστική Συσπείρωση και η ΟΑΚΚΕ.

V. Εκτίμηση

Διακρίνεται στο βάθος το Μαυσωλείο του Μάο στην Πλατεία Τιαν-αν-μεν.

Η προσφορά του Μάο, ως ηγέτη που έβαλε τέλος στην αποικιοκρατία και στις φεουδαρχικές σχέσεις, στις πολεμικές συμφορές ενός αιώνα, και ενοποίησε την ηπειρωτική Κίνα, ήταν αναμφισβήτητη. Ωστόσο, μετά την ανάληψη της εξουσίας, ο Μάο, μην αφαιρώντας πλήρως την οικονομική ισχύ όλων των τμημάτων της κινεζικής αστικής τάξης, και την ισχύ των πολιτικών κομμάτων που στήριζαν αυτά τα τμήματα, δεν μπόρεσε να αποτρέψει την ανατροπή της λαϊκοδημοκρατικής εξουσίας. Επίσης, με την χαλαρή διατύπωση της "θεωρίας των τριών κόσμων", με την οποία η Κίνα επιδίωκε να μειώσει τη σοβιετική επιρροή και ήρθε σε συνεννοήσεις με τους Αμερικανούς, καταλήγοντας στο να παρέχει οικονομική στήριξη ακόμα και σε αντικομμουνιστικά κινήματα (όπως το FNLA στην Αγκόλα που χρηματοδοτήθηκε από την Κίνα το 1974 παρά το γεγονός ότι ήταν βαθιά αντικομμουνιστικό και χρηματοδοτούνταν επίσης από τις Ηνωμένες Πολιτείες και από τη Νότια Αφρική του Απαρτχάιντ) συνέβαλε στην παρερμηνεία της από διάφορα μ-λ κόμματα, τα οποία διασπάστηκαν, λόγω των κοινωνικών και πολιτικών συμμαχιών που αυτή- αφέθηκε να εννοείται ότι- υπονοούσε. Η "θεωρία των τριών κόσμων" του Μάο θεωρήθηκε αντεπαναστατική ακόμα και από τους μέχρι τότε δριμύτερους υποστηρικτές του Μάο εκτός Κίνας, όπως ο Εμβέρ Χότζα. Τέλος, παρά τη ρήξη με το Νικίτα Χρουστσώφ και την ΕΣΣΔ, δεν κάλεσε σε δημιουργία ενός νέου διεθνούς κέντρου Μαρξιστικών-Λενινιστικών Κομμάτων, τα οποία αφέθηκαν να διαμορφώσουν μόνα τους μια παγκόσμια στρατηγική και αποδείχτηκαν ευάλωτα, ειδικά στις αναπτυγμένες χώρες, από πλήγματα των αντιπάλων τους και υποκειμενικές αδυναμίες. Παρ' όλα αυτά, το όνομα του Μάο Τσε Τουνγκ συνεχίζει να συγκινεί τα εθνικοαπελευθερωτικά και γενικά προοδευτικά κινήματα του τρίτου κόσμου.

VI. Συγγραφικά Έργα

Ο Μάο έχει γράψει πολυάριθμα κείμενα και άρθρα, τα οποία ανθολογούνται σε:

«Διαλεχτά Κείμενα του Μάο Τσετούνγκ», 4 τόμοι

«Ανάλεκτα του Μάο Τσετούνγκ», 8 τόμοι

«Κείμενα Διπλωματίας του Μάο Τσετούνγκ»

«Κείμενα Στρατιωτικής Επιστήμης του Μάο Τσετούνγκ»

«Συλλογή Ποιημάτων του Μάο Τσετούνγκ»

«Επιλογή Αλληλογραφιών του Μάο Τσετούνγκ»

«Αποφθέγματα του Προέδρου Μάο» (γνωστό ευρέως ως Κόκκινο Βιβλιαράκι και ήταν το βιβλίο που έχει τη δεύτερη μεγαλύτερη –μετά τη «Βίβλο»– κυκλοφορία στον κόσμο), κ.ά.

ΠΗΓΗ: https://el.wikipedia.org