ΘΡΗΣΚΕΙΑ: Ο προφήτης Δανιήλ και οι άγιοι Τρεις Παίδες Ανανίας, Ζαχαρίας και Μισαήλ (17 Δεκεμβρίου)

Το βιβλίο του ανήκει στην αποκαλυπτική φιλολογία, της οποίας ο προφήτης θεωρείται πατήρ

Εξαγγέλλει την προφητεία του διά της εξηγήσεως του ενυπνίου του Ναβουχοδονόσορος, προλέγοντας κατά μεγαλειώδη και επιβλητικό τρόπο την ίδρυση, τον θρίαμβο και το ακατάληπτο της μεσσιακής βασιλείας, η οποία θα ιδρυθεί από τον Υιό του Ανθρώπου.

Γράφει η Ελένη Δραμπάλα

Eις τον Δανιήλ.

Ὕπαρ, Θεέ, βλέπει σε νῦν ἐπὶ θρόνου,

Τμηθεὶς Δανιήλ, οὐκ ὄναρ καθὼς πάλαι.

Eις τους τρεις Παίδας.

Εἰ μὴ θανεῖν τρεῖς Παῖδες ἤρων ἐκτόπως,

Ὡς τοῦ πυρὸς πρίν, ἦρχον ἂν καὶ τοῦ ξίφους.

Ἑβδομάτῃ δεκάτῃ Δανιὴλ τάμον, ὃς βλέπει μέλλον.

Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΗ

Το όνομα Δανιήλ, στην εβραϊκή γλώσσα Δανιγγέλ, σημαίνει ο Θεός κρίνει ή κριτής μου είναι ο Θεός, ενώ και άλλα πρόσωπα στην Παλαιά Διαθήκη φέρουν αυτό το όνομα (1 Παραλ. 3,1,2, Έσδρ. 8,2, Νεεμ. 10,6), απαντά δε και σε εξωβιβλικά κείμενα. 

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του βιβλίου, ο Δανιήλ κατήγετο από την Ιερουσαλήμ, πιθανώς από τον βασιλικό οίκο του Ιούδα (Δαν. 1,3) και οδηγήθηκε από τον Ναβουχοδονόσορα τον Β΄ μαζί με άλλους ευγενείς ομοφύλους του αιχμάλωτος στην Βαβυλώνα κατά το 3ο έτος της βασιλείας του Ιωακείμ (605 π.Χ.), όταν κατελήφθη η Ιερουσαλήμ (Δαν. 1,1-7). 

Κατά την αιχμαλωσία του προσελήφθη με τους τρεις παίδες Ανανία, Μισαήλ και Αζαρία στην βασιλική αυλή, εκλεγμένος για τα σπάνια πνευματικά και σωματικά του χαρίσματα και μετονομάσθηκε σε Βαλτάσαρ (555-539 π.Χ.), Δαρείου του Μήδου (;) και Κύρου (538-529 π.Χ.) και κατέλαβε πολιτικά αξιώματα λόγω των σπανίων προσόντων του και της ικανότητάς του να εξηγεί ενύπνια (Δαν. 2,1-45, 4, 1-34, 5,1-30). Από την υψηλή αυτή θέση του διοικητή της Βαβυλώνας, ο Δανιήλ είχε την ευκαιρία να διδάξει στους βασιλείς αυτούς την πίστη στον μόνο και αληθινό Θεό. Αργότερα κατηγορήθηκε από το περιβάλλον του βασιλιά Δαρείου και ρίπτεται στον λάκκο των λεόντων, από τον οποίο σώζεται ως εκ θαύματος (Δαν. 6,17-25). Επανέκτησε, όμως, την προτέρα θέση του και την διατήρησε μέχρι του 3ου έτους του βασιλιά Κύρου, διαδόχου του Δαρείου, αρνηθείς να επιστρέψει στην Ιερουσαλήμ, δυνάμει του γνωστού διατάγματος του Κύρου. 

Οι Τρεις Παίδες εν Καμίνω, τοιχογραφία από την Κατακόμβη της Πρισίλλας στη Ρώμη, μέσα 3ου αι. μ.Χ.

Ο Δανιήλ, σε σχέση με τους άλλους προφήτες, ως εκ της θέσεώς του, είχε να διαδραματίσει ως προφήτης όλως ιδιάζον έργο. Η ανατροφή του, η παιδεία του και η υψηλή διοικητική του θέση σε ξένη αυλή καθιστούσε την αποστολή του στην Βαβυλώνα, ως άλλοτε του Ιωσήφ στην Αίγυπτο, δυσχερέστατη. Ως Ιουδαίος ώφειλε, όχι μόνο να μείνει πιστός στον πάτριο νόμο φροντίζοντας και τους συμπατριώτες του, αλλά και να διδάξει τον αληθινό Θεό στους τιμήσαντες αυτόν ειδωλολάτρες βασιλείς και τον λαό τους, ενώ υπεχρεούτο όχι μόνο να παρηγορήσει το ιουδαϊκό έθνος ευρισκόμενο εν αιχμαλωσία περί της αποκαταστάσεώς του, αλλά και να αποδείξει στους ειδωλολάτρες εμπράκτως την ύπαρξη ως μόνου αληθινού Θεού, του Θεού του. 

Ο ΔΑΝΙΗΛ ΩΣ ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

Η διδασκαλία του στρέφεται περί τον Θεό των πατέρων του, υπό την εξουσία του οποίου υπάγονται τα πάντα και εκ του οποίου χορηγούνται και εξαρτώνται τα πάντα. 

Το νέο στοιχείο της διδασκαλίας του είναι η υπερβατικότητα του Θεού, του οποίου η κατοικία είναι στους ουρανούς και επικοινωνεί με τον κόσμο διά των αγγέλων, ενώ η δικαιοσύνη, η αιωνιότητα και η πανσοφία του Θεού τονίζονται ιδιαιτέρως. Ο Θεός, ο Θεός του σύμπαντος αποτελεί το κέντρο των πάντων, τα οποία ρυθμίζονται από τη βούλησή Του. Το κράτος το ισχυρό και ακατάλυτο θα συντρίψει τα ισχυρά της γης βασίλεια και θα παραμείνει αιώνιο. 

Ο προφήτης εξαγγέλλει την προφητεία του διά της εξηγήσεως του ενυπνίου του Ναβουχοδονόσορος, προλέγοντας κατά μεγαλειώδη και επιβλητικό τρόπο την ίδρυση, τον θρίαμβο και το ακατάληπτο της μεσσιακής βασιλείας, η οποία θα ιδρυθεί από τον Υιό του Ανθρώπου. 

Τέλος, η σαφής περί Αναστάσεως διδασκαλία οφείλεται στον προφήτη Δανιήλ. Το βιβλίο του έχει παραμυθητικό χαρακτήρα, ανήκει στην αποκαλυπτική φιλολογία, της οποίας ο Δανιήλ θεωρείται πατήρ. 

Ἀπολυτίκιον

Μεγάλα τὰ τῆς πίστεως κατορθώματα! ἐν τῇ πηγῇ τῆς φλογός, ὡς ἐπὶ ὕδατος ἀναπαύσεως, οἱ ἅγιοι τρεῖς παῖδες ἠγάλλοντο· καὶ ὁ Προφήτης Δανιήλ, λεόντωv ποιμήv, ὡς προβάτων ἐδείκνυτο. Ταῖς αὐτῶν ἰκεσίαις, Χριστὲ ὁ Θεός, ἐλέησον ἡμᾶς.

Κοντάκιον

Ἦχος γ’ Ἡ Παρθένος σήμερον.

Καθαρθεῖσα Πνεύματι, ἡ καθαρά σου καρδία, προφητείας γέγονε, φαεινοτάτης δοχεῖον· βλέπεις γὰρ ὡς ἐνεστῶτα τὰ μακρὰν ὄντα, λέοντας, ἀποφιμοῖς δὲ βληθείς ἐν λάκκῳ· διὰ τοῦτό σε τιμῶμεν, Προφῆτα Μάκαρ, Δανιὴλ Ἔνδοξε.

Ελένη Δραμπάλα