Ο κομαντάντε της Κουβανικής Επανάστασης έφυγε στις 25 Νοέμβρη 2016, ώρα Αβάνας 22:29 και ώρα Ελλάδας 05:29, 26 Νοέμβρη 2016. Ο Φιντέλ Κάστρο, το σύμβολο της μάχης κατά του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, αψήφησε 11 αμερικανούς προέδρους και επέζησε πολλών συνωμοσιών για τη δολοφονία του (638 σύμφωνα με το βιβλίο ρεκόρ Γκίνες) καθώς και μιας αποτυχημένης απόπειρας απόβασης εξόριστων Κουβανών υποστηριζόμενων από τη CIA στον Κόλπο των Χοίρων (νότια) τον Απρίλιο του 1961.
Ο Φιντέλ Κάστρο (ισπ. Fidel, προφορά: Φιδέλ), πλήρες όνομα Φιδέλ Αλεχάντρο Κάστρο Ρους (Μπιράν Επαρχίας Οριέντε 13 Αυγούστου 1926 - Αβάνα 25 Νοεμβρίου 2016) υπήρξε ηγέτης (Πρώτος Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος) της Κούβας από το 1959 μέχρι το Δεκέμβριο του 1976 και αργότερα πρόεδρος της χώρας μέχρι τις 19 Φεβρουαρίου του 2008, όταν τον διαδέχτηκε ο Ραούλ Κάστρο.
Βιογραφία
Ο Κάστρο γεννήθηκε στο Μπιράν της Κούβας στις 13 Αυγούστου 1926, σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας και για κάποιο χρονικό διάστημα άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου. Από φοιτητής ακόμα αναμείχτηκε στα επαναστατικά κινήματα εναντίον της δικτατορίας του Μπατίστα. Στην εξέγερση του Σαντιάγκο (26 Ιουλίου 1953) ήταν από τους αρχηγούς στην επίθεση κατά των στρατιωτικών καταυλισμών, συνελήφθη όμως και καταδικάστηκε σε φυλάκιση 15 ετών. Το 1955 αμνηστεύτηκε και κατέφυγε στις ΗΠΑ. Εκεί προσπάθησε να μυήσει στην επανάσταση τους εξόριστους Κουβανούς. Η αμερικάνικη κυβέρνηση όμως αντέδρασε κι έτσι ο Κάστρο διέφυγε στο Μεξικό. Από κει, με λίγους άντρες, αποβιβάστηκε στην Κούβα (2 Δεκεμβρίου 1956) και ανέβηκε στα βουνά.
Το επαναστατικό κίνημα πήρε μεγάλες διαστάσεις και οι αντάρτες, μετά από πολλές επιτυχίες, κατέλαβαν την 1η Ιανουαρίου 1959 την πρωτεύουσα Αβάνα. Ο Μπατίστα απέδρασε από την Κούβα και πρωθυπουργός ανέλαβε ο Φιδέλ Κάστρο (1959), αξίωμα το οποίο διατήρησε ως το 1976.
Η υποχώρηση του Σοβιετικού ηγέτη Νικίτα Χρουστσόφ στη μεγάλη κρίση της Κούβας τον Οκτώβριο του 1962 και η απομάκρυνση των σοβιετικών πυραύλων από το νησί προκάλεσε την οργή του Φιντέλ Κάστρο, με αποτέλεσμα να επέλθει ψυχρότητα στις σχέσεις Αβάνας-Μόσχας. Χρόνια αργότερα το ομολόγησε ο ίδιος ο ηγέτης της κουβανικής επανάστασης, στην εισήγησή του στο 1ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κούβας: "Οι Κουβανοί δυσκολεύτηκαν τότε να καταλάβουν σ' όλη της την έκταση την αξία αυτής της λύσης. Σήμερα όμως βλέπουμε αντικειμενικά ότι η κρίση του Οκτωβρίου του 1962 σήμαινε μια νίκη του επαναστατικού στρατοπέδου... Αν και οι Ηνωμένες Πολιτείες εγκατέστησαν αργότερα πολεμικές βάσεις στην Κεντρική Αμερική και στη Φλόριδα για οργάνωση πειρατικών επιδρομών στις ακτές μας κι έγιναν πολλές τέτοιες επιδρομές, οι επιδρομές αυτές δεν αποτελούσαν παρά τα τελευταία χτυπήματα του τραυματισμένου αλλά ανίκανου αυτοκρατορικού γοήτρου". Στα τέλη του Απριλίου του 1963 η Μόσχα έπεισε τον Φιντέλ να επισκεφτεί την Ε.Σ.Σ.Δ. Τις πρώτες πρωινές ώρες της 27ης Απριλίου του 1963 ένα σοβιετικό Τουπόλεφ-114, που μετέφερε τον Κουβανό ηγέτη, έφτασε στην πόλη Μούρμανσκ, στον πολικό κύκλο. Την επομένη, 28 Απριλίου, η υποδοχή στη Μόσχα ήταν θριαμβευτική. Ο Νικίτα Χρουστσόφ και ο Λεονίντ Μπρέζνιεφ, πρόεδρος του Ανωτάτου Σοβιέτ, υποδέχθηκαν τον Κάστρο στο αεροδρόμιο Βνούκοβο. Στη συνέχεια επιβιβάστηκαν σε ανοικτό αυτοκίνητο, επευφημούμενοι από εκατοντάδες χιλιάδες Μοσχοβίτες στην πορεία προς την Κόκκινη Πλατεία, όπου έλαβε χώρα κολοσσιαία συγκέντρωση προς τιμήν του Κάστρο. Την Πρωτομαγιά ο Κάστρο και ο Χρουστσόφ παρακολούθησαν την παραδοσιακή συγκέντρωση από το μαυσωλείο της Κόκκινης Πλατείας, χαιρετώντας τα πλήθη που επευφημούσαν τον Κουβανό ηγέτη. Περίπου 100.000 άνθρωποι κατέκλυσαν και το Στάδιο Λένιν, όπου ο Κάστρο παρακολούθησε ποδοσφαιρικό αγώνα, αν και το αθλητικό πάθος του ήταν το μπέιζμπολ, το ερασιτεχνικό πρωτάθλημα του οποίου είχε εγκαινιάσει στην Αβάνα στις 13 Απριλίου, πριν ξεκινήσει για την Ε.Σ.Σ.Δ.
Το 1965 έγινε γενικός γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Κούβας και το 1976 συγκέντρωσε στο πρόσωπό του τα αξιώματα του προέδρου του κράτους και του αρχηγού των Ενόπλων Δυνάμεων. Το 1991 επανεκλέχτηκε γενικός γραμματέας του κόμματος και το 1993, 1998 και 2003 το Συμβούλιο των Αντιπροσώπων ανανέωσε για πέντε χρόνια την προεδρική του θητεία. Αναδείχτηκε σε ηγετική μορφή του Τρίτου Κόσμου και ανέπτυξε τους δεσμούς της χώρας του τόσο με αφρικανικές όσο και με ασιατικές χώρες. Το 1975 έστειλε στρατεύματα στην Ανγκόλα στο πλευρό του Λαϊκού Κινήματος για την Απελευθέρωση της Ανγκόλας και το 1978 στην Αιθιοπία για την αντιμετώπιση της εισβολής της Σομαλίας. Το γεγονός αυτό, καθώς και η βοήθεια που πρόσφερε στους Σαντινίστας της Νικαράγουας το 1979, επιδείνωσε ακόμη περισσότερο τις σχέσεις του με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 1991 η ανατροπή των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισμού και η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης σήμαναν την απαρχή μεγάλων οικονομικών δυσκολιών για την Κούβα και ο Κάστρο αναγκάστηκε να κάνει ορισμένα ανοίγματα προς την κατεύθυνση της φιλελευθεροποίησης της κουβανικής οικονομίας. Τιμήθηκε με το διεθνές βραβείο Λένιν (1961) και το χρυσό μετάλλιο Ζολιό-Κιουρί για την ειρήνη το 1972. Συνέγραψε πολιτικά έργα, τα νεότερα από τα οποία είναι Οκτωβριανή Επανάσταση και η Επανάσταση της Κούβας (1978), Φιδέλ (1987).
Ο ηγέτης της Κούβας, Φιδέλ Κάστρο, υποβλήθηκε σε εγχείρηση στο έντερο, καθώς έπασχε από καρκίνο, στο συγκεκριμένο σημείο, στις 31 Ιουλίου 2006 και μεταβίβασε προσωρινά την εξουσία στον αδελφό του, Ραούλ Κάστρο.
Στις 19 Φεβρουαρίου του 2008, έπειτα από μισό αιώνα στο τιμόνι της Κούβας, ο Κάστρο ανακοίνωσε την οριστική παραίτησή του.
Ο Φιδέλ Κάστρο πέθανε στην Αβάνα, σε ηλικία 90 ετών, στις 25 Νοεμβρίου 2016. Από το 2006, ταλαιπωρείτο από πολλά προβλήματα υγείας.
Σημαντικοί σταθμοί στη ζωή του
- 1926: Στις 13 Αυγούστου γεννήθηκε στο Μπιράν (νοτιοανατολικό της Κούβας)
- 1931-1945: Μαθήτευσε σε Σχολείο Ιησουϊτών
- 1945: Εισάγεται στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αβάνας
- 1946: Εκφωνεί τον πρώτο του λόγο ως πολιτικός ηγέτης για να διαμαρτυρηθεί για την αύξηση των εισιτηρίων στα λεωφορεία.
- 1948: Στις 12 Οκτωβρίου παντρεύτηκε τη Μίρτα Ντίαζ-Μπαλάρτ
- 1950: Παίρνει το διδακτορικό του δίπλωμα στο Αστικό δίκαιο και το πτυχίο του στο Διπλωματικό και προξενικό δίκαιο από τη Νομική σχολή της Αβάνας
- 1952: Στις 10 Μαρτίου, λίγο μετά το πραξικόπημα του στρατηγού Φουλχένσιο Μπατίστα, οργάνωσε ένα παράνομο ένοπλο κίνημα
- 1953: Στις 26 Ιουλίου ο Κάστρο μαζί με τους αντάρτες του επιτίθενται σε στρατώνα της Μονκάδα. Την 1η Αυγούστου ο Κάστρο συνελήφθη και καταδικάστηκε σε φυλάκιση 15 ετών στο νησί των Πεύκων στον Ειρηνικό, μαζί με τον αδελφό του Ραούλ
- 1955: Ο Μπατίστα απένειμε αμνηστία στον Φιδέλ, ο οποίος στις 12 Ιουνίου ίδρυσε το Κίνημα της 26ης Ιουλίου. Εξόριστος στο Μεξικό, γνώρισε τον Αργεντινό Ερνέστο «Τσε» Γκεβάρα
- 1956: Στις 2 Δεκεμβρίου ο Κάστρο με τους άνδρες του κατέφτασαν στην Κούβα με το γιοτ «Γκράνμα». Ύστερα από σφοδρές μάχες με τον στρατό, ο Κάστρο και άλλοι 16 επιζώντες κατέλαβαν τη Σιέρρα Μαέστρα
- 1959: Την 1η Ιανουαρίου ο Μπατίστα διέφυγε στο εξωτερικό καθώς η επανάσταση πλησίαζε τη νίκη. Στις 8 του ίδιου μήνα ο Κάστρο έφτασε θριαμβευτικά στην Αβάνα
- 1960: Εθνικοποιεί τις 166 αμερικάνικες επιχειρήσεις που παρέμειναν στην Κούβα.
- 1961: Στις 3 Ιανουαρίου διακόπηκαν οι διπλωματικές σχέσεις με την Ουάσιγκτον. Στις 16 Απριλίου ο Κάστρο διακήρυξε τον «σοσιαλιστικό χαρακτήρα» της επανάστασης
- 1961: Στις 17-19 Απριλίου έγινε ανεπιτυχής προσπάθεια απόβασης 1.400 αντικαθεστωτικών στον Κόλπο των χοίρων
- 1962: Στις 22 ως τις 28 Οκτωβρίου η «κρίση των πυραύλων» έφερε αντιμέτωπες τις ΗΠΑ και τη Σοβιετική Ένωση
- 1965: Στις 2 Οκτωβρίου ιδρύθηκε το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κούβας
- 1980: Τον Μάιο, ο Κάστρο έδωσε τη δυνατότητα σε όσους Κουβανούς επιθυμούσαν να εγκαταλείψουν το νησί, με αποτέλεσμα να φύγουν περίπου 125.000 άνθρωποι
- 1989: Στις 13 Ιουλίου ο ήρωας του πολέμου της Ανγκόλα, στρατηγός Αρνάλντο Οτσόα, κατηγορήθηκε για εμπόριο ναρκωτικών και εκτελέστηκε
- 1990: Η οικονομία της Κούβας κατέρρευσε μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης
- 1994: Στις 5 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε στην Αβάνα η πρώτη εξέγερση μετά την επανάσταση. Υπολογίζεται ότι 40.000 Κουβανοί διέφυγαν στις ΗΠΑ
- 1998: Στις 21 με 26 Ιανουαρίου πραγματοποιήθηκε η ιστορική επίσκεψη του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β'
- 2003: 75 αντικαθεστωτικοί συνελήφθησαν τον Μάρτιο
- 2006: Ο Φιδέλ Κάστρο μεταβίβασε προσωρινά την εξουσία στο νεότερο αδελφό του Ραούλ Κάστρο
- 2008: Ανακοινώνει την επίσημη αποχώρησή του από την ηγεσία της Κούβας.
- 2016: Στις 25 Νοεμβρίου, ο Φιδέλ Κάστρο πεθαίνει στην Αβάνα σε ηλικία 90 ετών.
___________________________________________
Ισως ο καλύτερος τρόπος για να «σκιαγραφήσει» κανείς αυτή την προσωπικότητα, είναι μέσα από τα ίδια του τα λόγια. Για αυτό τον λόγο ο Guardian συγκέντρωσε κάποιες από τις ατάκες του Φιντέλ Κάστρο.
Από τα μαθητικά του χρόνια
Από τα μαθητικά του χρόνια
«Ξεκίνησα την επανάσταση με 82 άνδρες. Αν έπρεπε να το ξανακάνω, θα το έκανα με 10 ή 15 και απόλυτη πίστη. Δεν έχει σημασία πόσο μικρός είσαι, αν έχεις πίστη και σχέδιο δράσης»- 1959
«Δεν σκέφτομαι να κόψω τη γενειάδα μου, γιατί την έχω συνηθίσει και σημαίνει πολλά για τη χώρα μου. Οταν εκπληρώσουμε την υπόσχεσή μας για καλή κυβέρνηση, θα κόψω τα γένια μου»- 1959
Με τον εννιάχρονο, τότε, γιο του, Φιντέλ τζούνιορ, το 1959
«Μία επανάσταση δεν είναι εύκολη. Είναι μία μάχη ανάμεσα στο μέλλον και το παρελθόν»- 1959
«Κατέληξα εδώ και πολύ καιρό στο συμπέρασμα ότι η τελευταία θυσία που πρέπει να κάνω τη δημόσια υγεία της Κούβας είναι να σταματήσω το κάπνισμα. Δεν μου έλειψε τόσο πολύ»- 1985
«Ποτέ δεν είδα μία αντίθεση ανάμεσα στις ιδέες που με υποστηρίζουν και τις ιδέες αυτού του συμβόλου, αυτής της αξιοσημείωτης φιγούρας»- Για τον Ιησού Χριστό, 1985
«Πρέπει να επιμείνουμε στα γεγονότα και για να το πούμε απλά, το σοσιαλιστικό στρατόπεδο έχει καταρρεύσει»- 1991
Με τον Νικίτα Χρουστσόφ
Στην Ουάσινγκτον το 1959
«Αυτές οι αλλαγές (σ.σ. το άνοιγμα στον διεθνή τουρισμό, τις ξένες επενδύσεις, μικρές επιχειρήσεις και οικογενειακά εμβάσματα) έχουν το κοινωνικό κόστος τους. Γιατί ζούσαμε σε ένα γυάλινο κουτί, καθαρής ασηψίας, και τώρα είμαστε περικυκλωμένοι από ιούς, βακτήρια, στο σημείο της απόσπασης της προσοχής και του εγωισμού που δημιουργείται από το καπιταλιστικό σύστημα παραγωγής»- 1998
Στην κηδεία του Φρανσουά Μιτεράν το 1996
Με τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ
Με τον Ούγκο Τσάβες
Με τον Γιασέρ Αραφάτ
Με τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β'
«Ενα από τα μεγαλύτερα οφέλη της επανάστασης είναι ότι ακόμη και οι πόρνες μας είναι απόφοιτοι κολεγίου» -Στον Ολιβερ Στόουν, στο ντοκιμαντέρ «Comandante» του 2003
«Συνειδητοποίησα ότι το αληθινό πεπρωμένο μου θα ήταν ο πόλεμος που θα είχα με τις ΗΠΑ» -Η πρώτη φράση του στο «Looking for Fidel», το δεύτερο ντοκιμαντέρ του Στόουν, το 2004.
«Αυτό είναι ένα συμπέρασμα στο οποίο κατέληξα μετά από πολλά χρόνια: ανάμεσα στα άλλα λάθη που διαπράξαμε, το μεγαλύτερο όλων ήταν ότι πιστέψαμε ότι κάποιος... γνώριζε πραγματικά πώς να χτίσει τον σοσιαλισμό... Ο,τι κι αν έλεγαν. ''Αυτή είναι η φόρμουλα'', που νομίζαμε ότι ήξεραν. Σαν κάποιος να ήταν γιατρός» -2005
«Χαίρομαι πραγματικά που έφτασα τα 80. Ποτέ δεν το περίμενα, τουλάχιστον έχοντας ως γείτονα τη μεγαλύτερη δύναμη στον κόσμο, που προσπαθεί να με σκοτώσει κάθε ημέρα» -21 Ιουλίου 2006
«Δεν είμαστε μία αναπτυγμένη καπιταλιστική χώρα σε κρίση, της οποίας οι ηγέτες τρελαίνονται ψάχνοντας λύσεις ανάμεσα στην ύφεση, τον πληθωρισμό, την έλλειψη των αγορών και την ανεργία. Είμαστε και πρέπει να είμαστε σοσιαλιστές»- 2008
Με τον αδελφό του, Ραούλ, στον οποίο παρέδωσε την εξουσία το 2008
Η τελευταία φωτογραφία του, από τη συνάντηση με τον πρόεδρο του Βιετνάμ, στις 16 Νοεμβρίου
Φωτογραφίες: AP
ΠΗΓΗ: http://www.iefimerida.gr/
