Τρίτη 9 Αυγούστου 2016

Ερνστ Χέκελ: η ανθρώπινη εξέλιξη pithecanthropus alalus και homo erectus

Απεβίωσε ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ το 1919 ο διαπρεπής Γερμανός βιολόγος, φυσιοδίφης, φιλόσοφος, φυσικός και καλλιτέχνης, ο οποίος ανακάλυψε, περιέγραψε και ονόμασε χιλιάδες νέα είδη, χαρτογράφησε ένα γενεαλογικό δέντρο σχετίζοντας όλες τις μορφές ζωής και εισήγαγε πολλούς νέους όρους στην βιολογία.

Ernst Haeckel 2.jpg

Ο Ερνστ Χάινριχ Φίλιπ Άουγκουστ Χέκελ (Ernst Heinrich Philipp August Haeckel, 16 Φεβρουαρίου 1834 - 9 Αυγούστου 1919), γράφεται και φον Χέκελ (von Haeckel), ήταν διαπρεπής Γερμανός βιολόγος, φυσιοδίφης, φιλόσοφος, φυσικός και καλλιτέχνης, ο οποίος ανακάλυψε, περιέγραψε και ονόμασε χιλιάδες νέα είδη, χαρτογράφησε ένα γενεαλογικό δέντρο σχετίζοντας όλες τις μορφές ζωής και εισήγαγε πολλούς νέους όρους στην βιολογία, όπως φύλο, φυλογένεση, οικολογία και το βασίλειο Πρώτιστα. Ο Χέκελ προήγαγε και εκλαΐκευσε το έργο του Κάρολου Δαρβίνου (βλ. Κάρολος Δαρβίνος ΕΔΩ) στην Γερμανία και ανέπτυξε την αμφιλεγόμενη θεωρία της ανακεφαλαίωσης (recapitulation theory) ισχυριζόμενος ότι η βιολογική ανάπτυξη ενός οργανισμού είναι παράλληλη και συνοψίζει ολόκληρη την εξελικτική ανάπτυξη του είδους, την φυλογένεση.

Το δημοσιευμένο καλλιτεχνικό έργο του Χέκελ περιλαμβάνει πάνω από 100 λεπτομερείς πολύχρωμες εικονογραφήσεις ζώων και θαλάσσιων πλασμάτων (Kunstformen der Natur, Καλλιτεχνικές μορφές της φύσης). Ως φιλόσοφος ο Ερνστ Χέκελ έγραψε το έργο Die Welträtsel (Το αίνιγμα του κόσμου) και το έργο Freie Wissenschaft und freie Lehre (Ελευθερία στην Επιστήμη και την Διδασκαλία) για να υποστηρίξει την διδασκαλία της εξέλιξης.

Προς τιμήν του έχουν ονομαστεί το όρος Χέκελ (Mount Haeckel) στις Ηνωμένες Πολιτείες στην Ανατολική Σιέρρα Νεβάδα με θέα την Λεκάνη της Εξέλιξης καθώς και ακόμα ένα όρος Χέκελ στην Νέα Ζηλανδία όπως και ο αστεροειδής 12323 Χέκελ.


Α) Βιογραφία
Ο Ερνστ Χέκελ γεννήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 1834 στο Πότσνταμ (τότε μέρος της Πρωσίας). Το 1852 τέλειωσε τις σπουδές του στο Domgymnasium του Μέρσεμπουργκ. Σπούδασε ιατρική στο Βερολίνο και το Βίρτσμπουργκ, και ειδικότερα με τους Άλμπερτ φον Κέλικερ, Φραντς Λέιντιχ, Ρούντολφ Βίρχοφ (με τους οποίους δούλεψε αργότερα ως βοηθός), και με τον ανατόμο-φυσιολόγο Γιοχάνες Πέτερ Μίλερ (1801–1858). Μαζί με τον Χέρμαν Στόιντνερ παρακολούθησε διαλέξεις βοτανικής στο Βίρτσμπουργκ. Το 1857 του απονεμήθηκε διδακτορικός τίτλος στην ιατρική και αμέσως μετά έλαβε άδεια ασκήσεως του επαγγέλματος. Το επάγγελμα του γιατρού του φάνηκε λιγότερο αξιόλογο μετά την επαφή του με ασθενείς που υπέφεραν.
Θαλάσσιες ανεμώνες από το έργο του
Kunstformen der Natur του 1904.

Ο Χέκελ μελέτησε με τον Καρλ Γκέγκενμπαουρ στο Πανεπιστήμιο της Ιένας για τρία χρόνια, παίρνοντας διδακτορικό στην ζωολογία, πριν γίνει καθηγητής συγκριτικής ανατομίας εκεί, όπου παρέμεινα 47 χρόνια, από 1862 μέχρι το 1909. Μεταξύ 1859 και 1866, δούλεψε πάνω σε ομάδες ασπόνδυλων, όπως τα ακτινόζωα, τους σπόγγους (porifera) και τις Αννελίδες. Κατά την διάρκεια ενός ταξιδιού του στην Μεσόγειο, ονομάτισε περίπου 150 νέα είδη ακτινόζωων. Από το 1859 μέχρι το 1887 ονομάτισε χιλιάδες νέα είδη.

Από το 1866 μέχρι το 1867, έκανε ένα εκτεταμένο ταξίδι στα Κανάρια νησιά και κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου γνώρισε τον Κάρολο Δαρβίνο τον Τόμας Χάξλεϊ και τον Τσαρλς Λάιελ, το 1866 στο Down House στο Κεντ. Το 1867 παντρεύτηκε την Άγκνες Χάσκε και το 1868 γεννήθηκε ο γιος τους, ενώ οι κόρες τους Ελίζαμπεθ και Έμα το 1871 και 1873 αντίστοιχα. Το 1869 ταξίδεψε ως ερευνητής στην Νορβηγία, το 1871 στην Δαλματία και το 1873 στην Αίγυπτο, την Τουρκία και την Ελλάδα. Το 1909 αποσύρθηκε από την διδασκαλία και το 1910 από την Ευαγγελική εκκλησία. Η γυναίκα του πέθανε το 1915, και ο Χέκελ έγινε σημαντικά πιο αθενικός, με σπασμένο μηρό και χέρι. Το 1918 πούλησε την Villa Medusa στο ίδρυμα Καρλ Τσάις Πέθανε στις 9 Αυγούστου 1919.

Ο Ερνστ Χέκελ τα Χριστούγεννα του 1860 
σε ηλικία 26 ετών
1. Πολιτική
Οι πολιτικές πεποιθήσεις του Χέκελ ήταν επηρεασμένες από την έλξη του για το γερμανικό Ρομαντικό κίνημα σε συνδυασμό με την αποδοχή ενός είδους Λαμαρικισμού. Πίστευε ότι τα φυλετικά χαρακτηριστικά αποκτώνται από την αλληλεπίδραση με το περιβάλλον και ότι η φυλογένεση ακολουθεί ευθέως την οντογένεση. Πίστευε ακόμα ότι οι κοινωνικές επιστήμες ήταν εκφάνσεις της «εφαρμοσμένης βιολογίας». Οι περισσότερες από αυτές τις θέσεις έχουν καταδειχθεί υπεργενικεύσεις στην καλύτερη περίπτωση και απερίφραστα λανθασμένες στην χειρότερη, από την βιολογία και τις κοινωνικές επιστήμες. Το 1905 ο Χέκελ ίδρυσε μια ομάδα, την Ένωση των Μονιστών για να προάγει τις πολιτικές και θρησκευτικές του πεποιθήσεις. Η ομάδα κράτησε μέχρι το 1933 και συμπεριλάμβανε σημαντικά μέλη, όπως ο Βίλχελμ Οστβαλντ, ο Γκέοργκ φον Άρκο, η Χελένε Στέκερκαι ο Βάλτερ Άρθουρ Μπέρντσον.

2. «Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος»
Ο Χέκελ ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε τον όρο «Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος». Λίγο μετά το ξέσπασμά του, έγραψε:

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η εξέλιξη και ο χαρακτήρας του φοβερού «Ευρωπαϊκού Πολέμου»...θα γίνει ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος με την πλήρη σημασία της λέξης.
— Indianapolis Star, 20 Σεπτεμβρίου 1914

Ο «Ευρωπαϊκός Πόλεμος» έγινε γνωστός ως «Ο Μεγάλος Πόλεμος», και μέχρι το 1931, οπότε άρχισε η συνειδητοποίηση ότι το ξέσπασμα ακόμα ενός παγκοσμίου πολέμου είναι πιθανό, δεν υπάρχουν άλλες καταγραμμένες χρήσεις του όρου «Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος».


Ο Χέκελ (αριστερά) με τον Nicholai Miklukho-Maklai, 
βοηθό του, στα Κανάρια Νησιά, 1866.
Β) Έρευνα
Ο Χέκελ ήταν ζωολόγος, ικανός καλλιτέχνης και εικονογράφος, και αργότερα καθηγητής της συγκριτικής ανατομίας. Παρόλο που οι ιδέες του Χέκελ είναι σημαντικές για την ιστορία της θεωρίας της εξέλιξης, και ήταν ικανός ανατόμος ασπόνδυλων πιο διάσημος για το έργο του στα ακτινόζωα, πολλές ιδέες που υποστήριξε σήμερα θεωρούνται λανθασμένες. Για παράδειγμα, περιέγραψε και ονομάτισε υποθετικούς προγονικούς μικροοργανισμούς που δεν έχουν βρεθεί ποτέ.

Ήταν ένας από τους πρώτους που θεώρησαν την ψυχολογία κλάδο της φυσιολογίας. Ακόμα πρότεινε πολλούς, διαδεδομένους σήμερα, όρους όπως το «φύλο», η «φυλογένεση», η «οικολογία» (oekologie), ενώ πρότεινε και το βασίλειο Πρώτιστα το 1866. Τα κύρια ενδιαφέροντά του ήταν η εξέλιξη και η διαδικασίες ανάπτυξης της ζωής γενικώς, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης μη τυχαίων μορφών, οι οποίες κυριάρχησαν στο εικονογραφημένο έργο του, Kunstformen der Natur (Καλλιτεχνικές μορφές της φύσης). Ο Χέκελ δεν υποστήριζε την φυσική επιλογή, αλλά πίστευε σε μία Λαμαρκιανή κληρονομικότητα των επίκτητων χαρακτηριστικών (Λαμαρκισμός).

Ο Χέκελ προήγαγε μια έκδοση της παλαιότερης θεωρίας της ανακεφαλαίωσης που είχε τεθεί από τον Étienne Serres την δεκαετία του 1820 και υποστηρίχθηκε από τους μαθητές του Geoffroy συμπεριλαμβανομένου και του Ρόμπερτ Έντμοντ Γκραντ, η οποία πρότεινε την σύνδεση μεταξύ της οντογένεσης (ανάπτυξη της μορφής) και της φυλογένεσης (εξελικτική καταγωγή), που συνοψίστηκε από τον Χέκελ στην φράση «η οντογένεση ανακεφαλαιώνει την φυλογένεση». Η σύλληψη της ανακεφαλαίωσης έχει καταρριφθεί στην μορφή που της είχε δώσει (πλέον αποκαλείται ισχυρή ανακεφαλαίωση), υπέρ των ιδεών που πρωτοειπώθηκαν από τον Καρλ Ερνστ φον Μπάερ. Η υπόθεση της ισχυρής ανακεφαλαίωσης θεωρεί ότι η οντογένεση επαναλαμβάνει τις μορφές των προγόνων, ενώ η ασθενής ανακεφαλαίωση θεωρεί ότι αυτό που επαναλαμβάνεται είναι η προγονική εμβρυική ανάπτυξη. Υποστήριξε την θεωρία με σκίτσα τα οποία έχουν πλέον αποδειχθεί υπεραπλουστευμένα και εν μέρει ανακριβή, όπως και η θεωρία που πλέον θεωρείται υπεραπλούστευση αρκετά πολύπλοκων σχέσεων. Ο Χέκελ εισήγαγε την έννοια της «ετεροχρονίας» η οποία είναι η αλλαγή στον συγχρονισμό στης εμβρυονικής ανάπτυξης κατά την διάρκεια του εξέλιξης.

Ο Χέκελ μερικές φορές έκανε μεγάλα άλματα (και μη επιστημονικά) στην επιστήμη της εποχής του. Για παράδειγμα, όταν ο Δαρβίνος πρωτοδημοσίευσε την καταγωγή των ειδών το 1859, δεν είχαν βρεθεί ακόμα υπολείμματα ανθρώπινων προγόνων. Ο Χέκελ τότε υπέθεσε ότι στοιχεία για την ανθρώπινη εξέλιξη θα βρισκόντουσαν στις Ολλανδικές Ανατολικές Ινδίες (τώρα Ινδονησία), και μάλιστα περιέγραψε αυτά τα υπολείμματα με μεγάλη λεπτομέρεια. Ονόμασε μάλιστα τα μη ανακαλυφθέντα είδη Pithecanthropus alalus, και έδωσε εντολή στους μαθητές του να τα αναζητήσουν. (Ο Ρίχαρντ και ο Όσκαρ Χέρτβιχ ήταν δύο από τους πολλούς σπουδαίους μαθητές του.)

Ένας μαθητής, βρήκε τα απομεινάρια, ο νεαρός Ολλανδός, ονόματι Eugene Dubois πήγε στις Ανατολικές Ινδίες και ανέσκαψε τα απομεινάρια του ανθρώπου της Ιάβας, τα πρώτα απομεινάρια ανθρώπινων προγόνων που έχουν βρεθεί. Αρχικά έφεραν το όνομα του Χέκελ Pithecanthropus, ωστόσο αργότερα ταξινομήθηκαν ως Homo erectus.

ΠΗΓΗ: https://el.wikipedia.org/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

αβαγνον