Σύναξη των Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης (9 Σεπτεμβρίου)

Η σύναξη των γονέων της Θεοτόκου, όπως μας παραδίδεται από την αρχαία εκκλησιαστική παράδοση, ορίστηκε την επομένη ημέρα του γενεθλίου της Θεοτόκου, επειδή κατέστησαν πρόξενοι της παγκόσμιας σωτηρίας με την γέννηση της θυγατέρας τους Μαρίας. «Τελεῖται δὲ ἡ σύναξις αὐτῶν ἐν τῷ ἑξαέρῳ οἴκῳ τῆς Θεοτόκου, πλησίον τῆς μεγάλης ἐκκλησίας ἐν τοῖς Χαλκοπρατείοις».

Ἰωακεὶμ τέρφθητι σὺν τῇ Συζύγῳ,

Τεκόντες ἄμφω ψυχικὴν τέρψιν κτίσει.

Ἡ δ᾿ ἐννάτη τοκέων Θεομήτορος εὗρε σύναξιν

Γράφει η Ελένη Δραμπάλα

Το όνομα «Άννα» είναι εξελληνισμένο, προερχόμενο από το εβραϊκό «Χάνα», το οποίο σημαίνει χάρη, εύνοια ή και δόξα.

Η Αγία Άννα ήταν γιαγιά του Χριστού κατά χάριν, σύμφωνα με την ανθρώπινη φύση του, κατήγετο από την φυλή Λευΐ, θυγατέρα του Ματθάν και της Μαρίας. Ο Ματθάν ήταν ιερέας την εποχή της βασιλείας Κλεοπάτρας και Σαπώρου ή Σαβωρίου (βασιλέως των Περσών), αλλά και της βασιλείας Ηρώδου του Αντιπάτρου· είχε τρεις κόρες, την Μαρία, την Σοβή και την Άννα. Η πρώτη και η δεύτερη παντρεύτηκαν στη Βηθλεέμ και η Άννα στην Γαλιλαία. Κόρη της Μαρίας ήταν η Σαλώμη η μαία, της Σοβή η Ελισσάβετ (μητέρα του Ιωάννη του Προδρόμου) και της Άννας η Μαρία η Θεοτόκος (μητέρα του Χριστού). 

Ο Ιωακείμ, υιός του Ελιακείμ, κατήγετο από τη φυλή του Ιούδα και ήταν απόγονος του Δαβίδ. Ήταν έκπτωτος από το θρόνο κι έτσι ιδιώτευε στην Ιουδαία, αλλά τον περισσότερο χρόνο βρισκόταν στην Ιερουσαλήμ, όπου είχε μέγαρο με βασιλικό κήπο. Νυμφεύθηκε την Άννα, και για τον λόγο ότι υπήρχε συγγένεια μεταξύ των φυλών, δηλ. της Βασιλικής και Ιερατικής, αφού η Βασιλεία εξισωνόταν με την Ιερωσύνη.

Η τιμή, ως εύνοια Θεού, της Αγίας Άννης με τον άγιο Ιωακείμ είναι η αναγωγή στον Ιησού Χριστό, μία αδιάκοπη παροντοποίηση της έννοιας της προβολής της ελεύσεως του Χριστού μέσω της Μητέρας Του, της Παναγίας Θεοτόκου. Μετά την γέννηση της Θεοτόκου, η αγία Άννα τοποθετήθηκε από τον Κύριο στην κορυφή της πυραμίδας της ανθρώπινης αγιότητος και διήγε τον βίο της με νηστείες, προσευχές, ελεημοσύνες, παρεδόθη δε η ψυχή της στον Θεό σε ηλικία περίπου 69 ετών, ενώ ο Ιωακείμ σε ηλικία 80 ετών. 

Οι ακολουθίες Εσπερινού και Όρθρου είναι εγκωμιαστικές προς την αγία Άννα, την Μητέρα της Μητέρας του Θεού, και τον σύζυγό της τον δίκαιο Ιωακείμ, διότι αυτός, θα μπορούσαμε να πούμε, είναι ο Ήλιος που ενώθηκε με τη Σελήνη (την αγία Άννα), προκειμένου να προέλθει η «ακτίνα της παρθενίας», η κόρη τους, η Θεοτόκος Μαρία, το Σχέδιο Θεού για την σωτηρία του κόσμου: 

«Ἥλιος ὥσπερ τῇ σελήνῃ τῇ Ἄννῃ ἑνούμενος, ὁ κλεινός Ἰωακείμ, τῆς παρθενίας ἀκτίνα γεννᾶ», «Μετ’ ἐγκωμίων ἐκτελεῖται ἡ ἔνδοξος μνήμη σου… Ἄννα θεόκλητε», «Ὦ, μακαρία δυάς, ὑμεῖς πάντων γεννητόρων ὑπερήρθητε…», «Μνήμην τελοῦντες Δικαίων, τῶν Προπατόρων Χριστοῦ …».

Ελένη Δραμπάλα 

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

Ἡ Δυὰς ἡ ἁγία καὶ Θεοτίμητος, Ἰωακεὶμ καὶ ἡ Ἄννα ὡς τοῦ Θεοῦ ἀνχιστεῖς, ἀνυμνείσθωσαν φαιδρῶς ᾀσμάτων κάλλεσιν οὗτοι γὰρ ἔτεκον ἠμιν, τὴν τεκοῦσαν ὑπὲρ νοῦν, τὸν ἄσαρκον βροτωθέντα, εἰς σωτηρίαν τοῦ κόσμου, μεθ' ἧς πρεσβεύουσι σωθήναι ἠμᾶς.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον

Ἦχος β’.

Τῶν δικαίων Θεοπατόρων σου Κύριε, τὴν μνήμην ἑορτάζοντες, δι᾽ αὐτῶν σε δυσωποῦμεν, Σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Κοντάκιον

Ἦχος β’. Τὰ ἄνω ζητῶν.

Εὐφραίνεται νῦν, ἡ Ἄννα τῆς στειρώσεως, λυθεῖσα δεσμῶν, καὶ τρέφει τὴν πανάχραντον, συγκαλοῦσα ἅπαντας ἀνυμνῆσαι τὸν δωρησάμενον, ἐκ νηδύος αὐτῆς τοῖς βροτοῖς, τὴν μόνην Μητέρα καὶ ἀπείρανδρον.