Καλοκύρης: "Ψευδής παράδοση
Γιανναράς: "Παγανιστική τελετουργία"
Γιανναράς: "Παγανιστική τελετουργία"
Το Άγιον Φώς του Παναγίου Τάφου
Νικολάου Ζήση (Μοναχού Σεραφείμ)
ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΦΩΣ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΟΥ ΤΑΦΟΥ
Θεολογικές επισημάνσεις
Θεολογικές επισημάνσεις
Εισαγωγικά
«και ιδού πλήρης δόξης ο οίκος του Κυρίου»1
Η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι ο χώρος των θαυμάτων. Η διαπίστωση αυτή δε σημαίνει κατ' ουδένα τρόπο ότι η Πίστη μας σχετίζεται με επιδόσεις φθηνού κενόδοξου εντυπωσιασμού «φωτισμένων» θαυματουργών, κατά τα δεδομένα της θεουργίας και του φακιρισμού. Τα θαύματα, είτε φανερά σε όλους είτε μόνο στην ψυχή αυτού στον οποίον απευθύνονται, είναι έργα της ακτίστου θείας Προνοίας, σκοπός της οποίας είναι η σωτηρία του ανθρώπου. Η ενέργεια του Παρακλήτου, που δρα θεωτικώς μέσα στην Εκκλησία ως την μόνη Κιβωτό της σωτηρίας, δύναται να μεταβάλλει τους νόμους της φύσεως, τους οποίους η ίδια έχει θέσει2. Ήδη από την ημέρα της Αναλήψεως ο Κύριος έδωσε στους Αποστόλους τη δύναμη του θαυματουργείν3, έχοντας ήδη υποσχεθεί ότι δυνάμει της πίστεως εις Αυτόν οι πιστεύοντες θα επιτελέσουν έργα μεγαλύτερα του Ιδίου4. Πράγματι, η σωτηρία που κηρύχθηκε από τους αυτόπτες του Λόγου έλαβε επιβεβαίωση από το Θεό «σημείοις τε και τέρασι και ποικίλαις δυνάμεσι και Πνεύματος Αγίου μερισμοίς κατά την αυτού θέλησιν»5. Η επιτέλεση των σημείων αυτών φανερώνει ότι Αυτός στο όνομα του Οποίου τα σημεία και τα τέρατα επιτελούνται, μετά το Σταυρό και την Ταφή Του ανέστη και «ζη εκ δυνάμεως Θεού»6.
Κατά ταύτα η παρουσία θαυμάτων στην Ορθόδοξη Εκκλησία πιστοποιεί, μαζί με πολλά άλλα, τη δράση του Αγίου Πνεύματος και Θεού σ' αυτή. Βέβαια δεν αμφισβητήθηκε η διενέργεια θαυμάτων και σε άλλες ομολογίες, αν και αυτή ερμηνεύθηκε αλλιώς βάσει των αποτελεσμάτων της7, διότι το δένδρο γνωρίζεται από τους καρπούς8.
Το ότι τα αληθινά θαύματα αποτελούν ένδειξη της παρουσίας του Θεού, αποτελεί και τον κύριο λόγο για τον οποίο οι τελικοί εχθροί του Χριστού και ο Αντίχριστος θα προσπαθήσουν δια των δικών τους δαιμονικών και μιμητικών θαυμάτων να τεκμηριώσουν τη θεϊκή τους προέλευση, «ώστε πλανήσαι, ει δυνατόν, και τους εκλεκτούς»9.
1. Το θαύμα του Αγίου Φωτός.
Το πλέον γνωστό θαύμα που συμβαίνει κατ' έτος στους κόλπους της Εκκλησίας είναι η εμφάνιση του Αγίου Φωτός στον Πανάγιο Τάφο του Κυρίου στα Ιεροσόλυμα τη μεσημβρία του Μεγάλου Σαββάτου. Σε ειδική τελετή ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων, αφού εισέλθει στο Κουβούκλιο του Παναγίου Τάφου και σφραγισθεί η είσοδος αυτού, αναγινώσκει προσευχόμενος ειδική ευχή. μετά από λίγο η κανδήλα που ευρίσκεται σβηστή πάνω στην πλάκα του Τάφου ανάβει θαυματουργικώς, άνευ φανερής αιτίας. Ο Πατριάρχης ανάπτει τις δύο δέσμες κεριών που έχει και μεταδίδει το φως στα πλήθη των πιστών που ίστανται πέριξ του Κουβουκλίου. το φως, δηλ. η φλόγα που μεταδίδει, είναι μεν θερμό, αλλά για τα πρώτα λεπτά της καύσεως δεν προκαλεί, όπως συμβαίνει φυσικώς, εγκαύματα. Ήδη από την ώρα του εκτάκτου ανάμματος μέσα στο Κουβούκλιο, έχουν ανάψει «από μόνα τους» και πολλά κεριά πιστών έξωθεν του Κουβουκλίου, όπως και όλες οι κανδήλες του χώρου, που για το λόγο αυτό έχουν από πριν σβησθεί10. Μερικοί αντιλαμβάνονται πλην του ανάμματος των κεριών και μία ιδιαίτερη λάμψη, ως αστραπή, να γεμίζει προς στιγμήν το χώρο, ακόμη δε λιγότεροι αντιλαμβάνονται πολύ έντονα την παρουσία του θεϊκού φωτός. Τέτοια εμπειρία είχε ο χρηματίσας επί πεντήκοντα επτά έτη φύλακας του Παναγίου Τάφου μακαριστός μοναχός Μητροφάνης (†1997), ο οποίος το 1926, οδηγούμενος από δυσπιστία κρύφθηκε εντός του Αγίου Κουβουκλίου την ώρα της τελετής: «Εκείνην την ιδίαν ακριβώς στιγμήν, που η αγωνία μου ευρίσκετο εις φοβεράν υπερέντασιν μέσα εις την απέραντον νεκρικήν σιγήν, που μόλις ήκουα την αναπνοήν μου, ήκουσα ένα ελαφρόν συριγμόν. Ήτο παρόμοιος με λεπτήν αύραν πνοής ανέμου. Και αμέσως -αλησμόνητον θέαμα- είδα ένα γαλάζιο φως να γεμίζη ολόκληρον τον Ιερόν χώρον του Ζωοδόχου Τάφου. Το γαλάζιον εκείνον φως το είδα εις την συνέχειαν να στριφογυρίζη ως δυνατός ανεμοστρόβιλος... Μόλις [ο Πατριάρχης] ήγγισεν επί της Ιεράς Φυλλάδος και ήνοιξε την σελίδα της και ήρχισε να αναγινώσκη τας ευχάς, εκείνο το κάπως ήρεμον γαλάζιον φως ήρχισε και πάλιν μίαν ανήσυχον κίνησιν. Ήτο ένα αφάνταστον και απερίγραπτον στριφογύρισμα, δυνατώτερον από το πρώτον. Και αμέσως ήρχισε να μεταβάλλεται εις ένα ολόλευκο φως, όπως περιγράφει ο Ευαγγελιστής την Μεταμόρφωσιν του Σωτήρος Χριστού. Εν συνεχεία το ολόλευκον εκείνο φως μετεμορφώθη εις έναν ολοφώτεινον υπέρ τον ήλιον δίσκον και ενετοπίσθη ακίνητον άνωθεν ακριβώς της κεφαλής του Πατριάρχου. Κατόπιν είδα τον Άγιον Γέροντα Πατριάρχην να παίρνει εις τα χέρια του τας δεσμίδας των τριάκοντα τριών κεριών. Τας ανύψωσε και έδιδε την εικόνα της αναμονής. Ανέμενεν εκ Θεού την έλευσιν του αοράτου Φωτός. Και όπως σιγά-σιγά ύψωνε τα χέρια του δεν έφθασεν ακόμη εις το ύψος της κεφαλής του. Αμέσως εν ριπή οφθαλμού, ως να ήγγισεν επί αναμμένης καμίνου, ήναψαν αυτομάτως η Αγία Κανδήλα και αι τέσσαρες11 δεσμίδες των κεριών. Αιφνιδίως δε χωρίς καν να αντιληφθώ εξηφανίσθη από των οφθαλμών μου ο ολοφώτεινος εκείνος δίσκος12».
Το κατ' έτος επαναλαμβανόμενο αυτό θαύμα μαρτυρείται σε γραπτά κείμενα, τόσο ιστορικά όσο και αφηγήσεις προσκυνητών, εδώ και αιώνες. Όμως περισσότερο θα μπορούσαν να μιλήσουν γι' αυτό οι αναρίθμητοι προσκυνητές που λαμβάνουν πείρα του γεγονότος κάθε χρόνο, γεγονότος που έχει καταγραφεί επίσης σε φωτογραφίες και μαγνητοσκοπήσεις.
Η συνεχής κατ' έτος εμφάνιση του Αγίου Φωτός υπό τις ίδιες συνθήκες, μας παραπέμπει σε πολλά περιοδικώς συμβαίνοντα θαυμαστά γεγονότα της ζωής της Εκκλησίας: ακόμη και αν παραλείψουμε τα πολλά κατ' έτος θαύματα που συνοδεύουν εορταστικές εκδηλώσεις σε αγιοβάδιστους τόπους και άλλα αγιάσματα στα ορθόδοξα κράτη, η ίδια η Αγία Γραφή μας αναφέρει τα συνεχή επί τεσσαράκοντα έτη θαύματα της σκέπης των Ισραηλιτών από νεφέλη φωτός την ημέρα και στήλη πυρός τη νύκτα13, τη διατροφή τους από το ουρανόπεμπτο μάννα14, όπως και το γεγονός πως τα ρούχα και τα υποδήματά τους παρέμειναν άφθαρτα καθ' όλη την παραμονή τους στη Σιναϊτική Χερσόνησο15. Η ευαγγελική διήγηση του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου μας αναφέρει πως στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ «άγγελος κατά καιρόν κατέβαινεν εν τη κολυμβήθρα και ετάρασσε το ύδωρ», και πως ανέμεναν πλήθος αρρώστων την περιοδική αυτή επενέργεια του αγγέλου για να θεραπευθούν16.
Θα επιθυμούσαμε η πρώτη αναφορά της «Θεοδρομίας» στο θαύμα του Αγίου Φωτός να έχει περισσότερα στοιχεία για αυτό, όμως ο σκοπός του άρθρου και ο περιορισμένος χώρος μας εξαναγκάζουν, δυστυχώς, να αφήσουμε τις σχετικές μ' αυτό και σαφώς πολύ ψυχωφελέστερες μαρτυρίες, η παρουσίαση των οποίων θα απαιτούσε και πολλαπλάσιο χώρο. Έτσι περιοριζόμαστε στην παρουσίαση πατερικών θέσεων, οι οποίες βοηθούν στην διερεύνηση του θέματος από θεολογικής απόψεως, ιδιαίτερα επειδή τελευταίως από της απόψεως αυτής έχουν εκφρασθεί αμφιβολίες για τη δυνατότητα πραγματοποιήσεως του θαύματος αυτού. Βεβαίως οι αμφιβολίες αυτές λίγο μπορούν να θίξουν την ίδια την οφθαλμοφανή πραγματικότητα· περισσότερο ενδέχεται να επηρεάσουν όσους φιλομαθείς προτιμούν να κρίνουν τα γεγονότα από μακριά, μέσω της βιβλιογραφίας και όχι της ίδιας της εμπειρίας.
Συνέχεια .... εδώ ...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
αβαγνον